Verbod op vleesreclames: hoe zit het nou eigenlijk?

Op 11 november 2021 heeft de gemeenteraad in Haarlem een motie van GroenLinks aangenomen waarin het college van B&W Haarlem is opgeroepen “ het gesprek aan te gaan met de exploitant van de reclames in Haarlemse bushokjes over het niet langer toestaan van reclames voor productie die bovenmatig bijdragen tot het uitstoten van CO2” en “hierbij, naast reclame uitingen voor fossiele producten, ook een verbod op te leggen voor reclame-uitingen voor producten uit de bio-industrie”. Overigens heeft de VVD Haarlem natuurlijk tegen deze motie gestemd.

De gemeente Haarlem heeft contracten met exploitanten van reclame-uitingen, zoals in bushokjes. Er zijn vijf contracten. Vier daarvan lopen in 2024 en 2025 af. De vijfde heeft een looptijd tot 2031. Ter uitvoering van de omschreven motie, heeft het college van B&W Haarlem te kennen gegeven voornemens te zijn om bij contractverlengingen reclames te verbieden voor producten die bovenmatig bijdragen aan het uitstoten van CO2, zoals vliegreizen, vervoermiddelen die voornamelijk gebruik maken van fossiele brandstoffen en producten uit de bio-industrie. In reactie daarop hebben de exploitanten laten weten geen inhoudelijke opvatting te hebben over reclame-uitingen zolang die voldoen aan de regels van de Grondwet en de Reclame Code Commissie. Als de gemeente hen beperkingen oplegt, leidt dat mogelijk tot verminderde inkomsten van de exploitanten, hetgeen op haar beurt weer leidt tot minder inkomsten van de gemeente.

In het vierde kwartaal van 2023 zal het reclame- en uitstallingsbeleid van de gemeente worden geactualiseerd. Daarbij zal de strekking van de motie worden meegenomen, maar op welke wijze dat precies zal gebeuren, is nog niet duidelijk. De gemeente zal met die actualisatie namelijk ook rekening moeten houden met een uitspraak van de Hoge Raad van vorig jaar waarin is bepaald dat regelgeving op gemeentelijk niveau geen inbreuk mag maken op de vrijheid van meningsuiting, waaronder begrepen reclame-uitingen.

Wat is de conclusie? Er is helemaal geen verbod op vleesreclames. En of dat er gaat komen, is nog helemaal niet duidelijk. Als er al enige beperking op vleesreclames in Haarlem komt, dan zal die beperking bovendien alleen gelden voor reclameborden waarover de gemeente iets te zeggen heeft. Reclames op borden van exploitanten die geen contract met de gemeente hebben en uitingen van individuele ondernemers, worden door eventueel beleid van de gemeente in beginsel niet geraakt.