Geschiedenis
In 2007 verkocht de Gemeente Haarlem een bouwkavel bij het Pim Mulier terrein voor €1,7 miljoen aan CRA Vastgoed. Op deze plek zouden kantoren gebouwd worden met een verhuurbaar oppervlak van 6500 m2. De Gemeente Haarlem vond het prima dat er pas betaald hoefde te worden als er een bouwvergunning was verleend die vervolgens nooit werd aangevraagd door CRA Vastgoed. De Gemeente Haarlem had de koopovereenkomst kunnen ontbinden maar deed niets. Acht jaar lang gebeurde er niets. Wel was er een rentevergoeding afgesproken van uiteindelijk in totaal €425.000,- maar ook die werd niet geïnd. De afdeling vastgoed deed niets. Ook liet men €200.000,- aan legeskosten liggen.
2015 – De crisis is voorbij. Nieuwe kansen, nieuwe prijzen?
CRA vindt op het moment dat de vastgoedmarkt explodeert een andere ontwikkelaar / geldschieter en wil alsnog iets met de bouwkavel waar ze al acht jaar lang niets mee hebben gedaan. De Gemeente Haarlem is kinderlijk blij en gaat enthousiast onderhandelen. Het probleem is alleen dat de Afdeling Vastgoed denkt dat we nog midden in de crisis zitten en dat het hier om een “zeer incourant stukje vastgoed” gaat, althans zo verdedigt wethouder Van Spijk later zijn handelen. De groenstrook tussen Bloemendaal en Haarlem is nimmer zo laatdunkend gekwalificeerd.
Na een hard robbertje onderhandelen blijkt dat er niets meer van het oorspronkelijke plan over is gebleven. In overzicht de verschillen:
- De prijs wordt bepaald op €1,6 miljoen in plaats van €1,7 miljoen
- Er komen geen kantoren maar 59 woningen
- Er wordt 700 m2 meer grond verkocht ten behoeve van 95 parkeerplaatsen
- De eindbelegger / afnemer is nieuw
- De rentevergoeding van €425.000,- wordt kwijtgescholden
- De legeskosten van €200.000,- worden niet geheven
Omdat dit een volstrekt nieuwe overeenkomst is wordt er ook een fonkelnieuwe overeenkomst opgemaakt die op 3 juli 2015 door CRA Commercieel Vastgoed Projecten BV wordt getekend. Wanneer wethouder Van Spijk zijn krabbel heeft gezet is nog steeds onbekend maar de zaak wordt pas echt interessant als Louise van Zetten op 22 september 2015 een reeks schriftelijke vragen afvuurt op deze afdeling. Een van de vragen is “waarom de verkoop niet als zware voorhangprocedure aan de Raad is gepresenteerd?”
Het antwoord van de afdeling is symptomatisch voor de perceptie van deze afdeling van de democratische rechten en plichten: “De kavel is destijds in 2007 reeds verkocht aan CRA voor € 1,7 mio en maakte onderdeel uit van de Europese aanbestedingsprocedure die destijds is doorlopen. Gezien het geringe prijsverschil met de huidige grondprijs van € 1,6 mio en het feit dat het taxatierapport uitwijst dat de grond boven de getaxeerde waarde wordt verkocht betreft het een collegebevoegdheid.”
Nu wil het feit dat de Haarlemse Gemeenteraad een Protocol Actieve Informatieplicht heeft aangenomen. Daarin staat dat bij transacties boven de €500.000,- de “zware voorhangprocedure” geldt en de Gemeenteraad actief wordt geïnformeerd en dat er dus niet verkocht kan worden voordat de Gemeenteraad heeft ingestemd. Dat is natuurlijk soms lastig en het kan tot vertraging leiden maar het zorgt ook voor een controle moment waarbij de Gemeenteraad ja of nee kan zeggen. Helaas, in dit geval was daar geen sprake van omdat er sprake was van een Europese aanbestedingsprocedure en omdat het prijsverschil 8 jaar later gering is. Een gotspe want werkelijk alle parameters waren inmiddels anders.
De raadsvergadering van 29 oktober 2015
Hart voor Haarlem diende een motie in waarin werd opgeroepen om alsnog bij deze transactie van €1.6 miljoen de zware voorhangprocedure te volgen. Volgens Wethouder Van Spijk was dat allemaal niet nodig want het mandaat in 2007 gegeven en was alles wel ongeveer hetzelfde gebleven. Bevraagd door Hart voor Haarlem, de SP en de VVD bleef hier weinig van over. Alle parameters waren 8 jaar later anders en het leek er toch echt op dat de wethouder de Raad ten onrechte had gepasseerd. In de tweede termijn herhaalde de wethouder nogmaals dat het allemaal zo’n beetje hetzelfde was en hij leek het allemaal maar een beetje een storm in een glas water te vinden. Raadsnestor Jur Visser gaf aan dat het CDA, de kleinste coalitiepartij, hier toch ook wel problemen mee had omdat ook volgens hem de wethouder het protocol had moeten volgen. Nogmaals herhaalde wethouder Van Spijk dat het in 2007 verkocht was en dat hij vond dat het mandaat nog steeds geldig was. Gelukkig greep Burgemeester Schneiders op dat moment in en stelde kristalhelder dat er wel degelijk een procedurele fout was gemaakt. Het protocol actieve informatieplicht had gevolgd moeten worden en de Gemeenteraad had moeten beslissen over deze verkoop. Dat was niet gebeurd en dat is fout. Maar omdat Van Spijk de kavel al had verkocht was er wel een geldige koopovereenkomst tot stand gekomen en was het niet mogelijk om dat nu nog terug te draaien.
De motie van Hart voor Haarlem werd vervolgens in stemming gebracht en verworpen. De les die uit dit dossier getrokken kan worden is dat de Afdeling Vastgoed ook op dit dossier niet in controle is en dat de verantwoordelijke wethouder de regels heeft overtreden. Met de kanttekening dat hij dat geen enkel probleem vond. Excuses werden niet gemaakt en wethouder Van Spijk ging tevreden terug naar zijn woonplaats Amsterdam, de Haarlemmers opnieuw met grote schade achterlatend.